Geografia

Seszele, Seychelles, Sesel – państwo wyspiarskie na Oceanie Indyjskim, ok. 1600 km od wybrzeży Afryki, położone na północny wschód od Madagaskaru.

Seszele stanowią grupę 115 wysp pochodzenia wulkanicznego i koralowego na Oceanie Indyjskim. Dwa główne archipelagi kraju to Wyspy Wewnętrzne i Wyspy Zewnętrzne. Tylko 33 wyspy są zamieszkane. Największa z wysp to Mahé (144 km ²) i na niej znajduje się stolica kraju Victoria oraz zamieszkuje na niej ponad 80% ludności. Pozostałe większe wyspy to Praslin (38,8 km²), Silhouette (20,7 km²) i La Digue (10,4 km²). Wyspy Seszeli można podzielić na dwa rodzaje ze względu za budowę i pochodzenie. Wyspy wulkaniczne (w liczbie 32), zbudowane z zasadowych skał wulkanicznych są większe, mają urozmaiconą rzeźbę wyżynno-górzystą z płaskimi wybrzeżami. Pozostałe to wyspy koralowe, które wznoszą się niewiele ponad powierzchnię oceanu, mają wyrównaną powierzchnię. Z wysp koralowych można wymienić Amiranty, Farquhar i Aldabra. Atole koralowe nie są najczęściej zamieszkane. Na Mahé znajduje się także najwyższy szczyt kraju Morne Seychellois – 905 m n.p.m. Długość linii brzegowej wynosi 491 km.

Klimat

Seszele leżą w strefie klimatu równikowego wilgotnego z odmianą monsunową. Średnia temperatura powietrza waha się przez cały rok od 24° do 30°C. Podczas najchłodniejszych miesięcy – lipca i sierpnia – w skrajnych przypadkach zdarza się, że temperatura spada do 21°C. Południowo-wschodni wiatr wieje regularnie od maja do listopada, dając przyjemny ruch powietrza. Cieplejsza połowa roku to okres od grudnia do kwietnia, kiedy wilgotność wzrasta do 80 procent. Najgorętsze są marzec i kwiecień, ale temperatura niezbyt często przekracza 31 stopni. Roczne opady mieszczą się w granicach od 2900 mm rocznie w Victorii do 3600 mm na zboczach górskich. Większość wysp leży na zewnątrz pasa cyklonów, więc mocne wichury praktycznie nie występują.

Fauna

Według badań Banku Światowego wyspy są ojczyzną co najmniej 15 gatunków ptaków, 3 ssaków, 30 gadów i płazów oraz kilkuset gatunków ślimaków, owadów, pająków i innych bezkręgowców nie występujących nigdzie indziej. Prócz tego w wodach żyje 900 gatunków ryb, spośród których jedna trzecia jest powiązana z rafami koralowymi. Często można także spotkać żółwie lądowe i morskie.

Flora

Około 10% łącznej powierzchni archipelagu Seszeli pokrywają lasy tropikalne z licznymi gatunkami endemicznymi. Lasy te porastają wyższe partie wysp, występują w nich cenne gatunki drzew, takie jak mahoniowiec i hebanowiec.
Na drugiej co do wielkości wyspie Seszeli, Praslin, porośniętej przez bujną roślinność, znajduje się Park Narodowy Praslin, z unikatowym rezerwatem Doliny Mai – Vallée de Mai. Ten rezerwat o powierzchni 39 km² chroni endemiczne seszelskie gatunki fauny i flory. Do najbardziej intrygujących endemitów należy miejscowa palma, lodoicja seszelska (Lodoicea maldivica), która rośnie tylko na 2 wysepkach. Jest to roślina jednopienna, z charakterystycznie ukształtowanym owocem zawierającym najcięższe na świecie nasienie, którego waga dochodzi nawet do 25 kg. Jego kształt przypomina ogromną bułkę z przedziałkiem o średnicy 0,5 m. W odróżnieniu od owocu palmy kokosowej lodoicja nie mogła się rozprzestrzeniać, ponieważ jej ciężki owoc tonie. Niektóre owoce z prądem morskim dostawały się na Malediwy, ale tylko dlatego, że były puste w środku, a przez to nie mogły wykiełkować.

Religia

Katolicyzm: 86,5%
Anglikanizm: 6,8%
Zielonoświątkowcy: 1%
Kościół Ewangeliczny: 1%
Adwentyzm: 0,75%
Hinduizm: 0,5%
Bahaizm: 0,4%
Świadkowie Jehowy: 0,35%
Islam: 0,2%

Komunikacja

W użyciu znajduje się 21 700 linii telefonicznych (2002), liczba telefonów komórkowych to 54,5 tysiąca (2003). Na Seszelach nadają cztery stacje radiowe: jedna AM, jedna FM i dwie na falach krótkich (1998). Działają dwie stacje telewizyjne (plus 9 przekaźników) (1997), dostawą Internetu zajmują się dwie firmy (2000), obsługujące 11 700 użytkowników (2002). Seszele nie posiadają linii kolejowych, zaś długość dróg to 373 km, w tym utwardzone: 315 km, nieubite: 58 km. Flotę stanowi 5 statków, w tym 2 cargo i 3 tankowce. W kraju znajduje się 15 lotnisk spośród których 8 to lotniska z utwardzonymi pasami (2005).

Odrobina historii

FOTO Zapewne pierwszymi, którzy dotarli na niezamieszkane Seszele, byli Arabowie. Właśnie arabscy kupcy docierali tam już w X wieku. Pierwsze pisane źródło dotyczące tych wysp pochodzi od portugalskich żeglarzy, którzy w 1505 dotarli w okolice archipelagu. Pierwszymi Europejczykami, którzy postawili stopę na wyspach, byli natomiast Brytyjczycy, którzy w 1609 roku wylądowali na North Island. Przez kolejne dziesięciolecia archipelag dalej pozostawał jednak niezamieszkany, jeśli nie liczyć piratów, którzy traktowali wyspy jako schronienie w czasie oczekiwania na wyładowane towarami statki płynące do Indii.

W 1742 francuski zarządca Mauritiusa, Bertrand François Mahé de La Bourdonnais, wysłał na wyspy ekspedycję, dowodzoną przez Lazare'a Picaulta, a w 1756 roku Francja zaanektowała archipelag. Nazwa wysp pochodzi od francuskiego ministra finansów na dworze króla Ludwika XV, Jeana Moreau de Sechelles. W 1770 roku na wyspę Sainte Anne przybyli pierwsi francuscy osadnicy wraz z niewolnikami z Afryki.

Z czasem przybywały tu kolejne fale migracyjne. Od 1794 Seszele były okupowane przez Brytyjczyków, a po wojnach napoleońskich przeszły w ich władanie (potwierdzenie traktatowe w 1814). Wraz z Brytyjczykami na wyspy przybyła ludność z różnych stron brytyjskiego imperium, głównie z Indii i Afryki Wschodniej. Zniesienie niewolnictwa w 1835 roku przyczyniło się do wzrostu statusu społecznego mieszkańców, a także zwiększyło ich liczebność, ponieważ brytyjska marynarka przechwytywała przepływające w pobliżu statki niewolnicze i uwalniała załogę na wyspach. Na Seszelach osiedlali się też kupcy z Azji Wschodniej. Mieszanka wpływów z trzech kontynentów przyczyniła się z czasem do wytworzenia unikatowej kultury Seszelczyków.

WYBRANE WYSPY ARCHIPELAGU

Plaża Seszele

Wyspa Mahe

Największa wyspa Seszeli z ponad 60-ma plażami, położona w zachodniej części Oceanu Indyjskiego. Mahé ma 6 km szerokości i 26 km długości, powierzchnia 148 km². Wyspa znajduje się na podłożu granitowym i jest górzysta (najwyższy szczyt – Morne Seychellois ma 905 m n.p.m.).

Ok. 90% ludności Seszeli mieszka na Mahé (jej populacja wynosi 72 tys. mieszkańców). Znajduje się tu stolica państwa oraz jego jedyny port – Victoria. Do 1814 wyspa pozostawała kolonią francuską, później należała do Wielkiej Brytanii. W 1976 stała się częścią niepodległych Seszeli. Victoria jest zamieszkana przez prawie połowę ludności Seszeli. Znajduje się tu też główne międzynarodowe lotnisko - port lotniczy Mahé.

Warto wiedzieć, że Victoria jest najmniejszą stolicą na świecie. Jedną z jej atrakcji turystycznych jest miniaturowa wersja londyńskiego Big Bena oraz ogród botaniczny ze słynnymi Coco-De-Mer (lodoicja seszelska), gigantycznymi żółwiami i orchideami. Podczas pobytu w tym mieście, warto zwiedzić lokalny rynek. Można na nim zakupić ciekawe zioła, aromatyczne przyprawy, egzotyczne owoce i świeże ryby.

Na Mahé przez cały rok utrzymuje się temperatura ok. 27°C. Mimo rozwoju rolnictwa w ciągu ostatnich 300 lat historii wyspy, wciąż znajdują się tu gęste kompleksy wilgotnego lasu równikowego, a w północnej części Mahé, występują także lasy namorzynowe.

Wyspa Praslin

Praslin – wyspa na Seszelach, jej powierzchnia wynosi 38 km², co czyni ją drugą pod względem wielkości wyspą archipelagu. Zamieszkuje ją ok. 6,5 tysiąca osób. Największymi miastami na wyspie są Baie Sainte Anne, Anse Volbert i Grand’Anse. Administracyjnie Praslin obejmuje dwa dystrykty: Baie Sainte Anne i Grand’Anse.

Wyspa została pierwotnie nazwana Isle de Palmes przez podróżnika Lazare’a Picaulta w 1774 roku. Służyła wówczas za przystań dla piratów i arabskich kupców. W 1768 została przemianowana na Praslin na cześć francuskiego dyplomaty Césara Gabriela de Choiseul-Praslin.

Główną gałęzią gospodarki na wyspie jest turystyka – wyspa słynie ze swoich plaż i luksusowych hoteli. Częściowo porośnięta jest także lasem tropikalnym.

Na wyspie Praslin znajduje się krajowy port lotniczy, obsługiwany przez linię Air Seychelles. Regularne połączenia promowe łączą Praslin z sąsiednimi wyspami Mahé i La Digue.

Park Narodowy Praslin (ang. Praslin National Park), obejmujący 324 ha dziewiczych lasów równikowych, założony został w 1979 roku. W jego skład wchodzi także istniejący od 1966 roku rezerwat Vallée de Mai, będący miejscem endemicznego występowania lodoicji seszelskiej. Rezerwat ten w 1983 roku wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Na wyspie znajduje się tylko kilka małych wiosek, a pięć tysięcy mieszkańców to głównie rybacy, rolnicy albo osoby obsługujące turystów. Wyspa jest atrakcyjnym miejscem dla nurków ze względu na występujące wokół niej rafy koralowe liczące ponad 8000 lat.

Wyspa La Digue

La Digue – wyspa w archipelagu Seszeli, zajmuje powierzchnię 10 km². Zamieszkuje ją około 2 tys. osób. Nazwa wyspy pochodzi od statku francuskiego podróżnika Marca Josepha Mariona du Fresne, który odwiedził Seszele w 1768 roku. Wyspa słynie ze swoich długich piaszczystych plaż upstrzonych granitowymi głazami, a także z lasów tropikalnych. Tutejsza plaża Anse Source d'Argent z charakterystycznymi formacjami granitowymi uchodzi za najczęściej fotografowaną plażę Seszeli.

La Digue jest przykładem tego, jak wyglądały Seszele zanim przybył na nie człowiek. Nie ma tam asfaltowych dróg i tylko nieliczne samochody zakłócają ciszę. Głównym środkiem transportu jest rower lub wołowy zaprzęg. Wyspa La Digue jest uważana za najczystszą na Seszelach, z niezmienioną od wieków tradycją, lokalna ludność posługuje się innym dialektem niż reszta kraju. Część wyspy objęta jest ochroną w ramach La Digue Veuve Reserve. Główną gałęzią przemysłu jest turystyka, w przeszłości była nią produkcja kopry i wanilii.

Wyspa posiada lądowisko dla śmigłowców, z którego korzystają głównie hotele dowożące swoich gości z portu lotniczego Mahé – międzynarodowego lotniska Seszeli. Niemal cała wyspa otoczona jest rafą koralową, co sprawia, że przypływające tu promy i łodzie mogą cumować tylko w jednym miejscu - w jedynym porcie wyspy - La Passe.

La Digue jest jednym z trzech samodzielnych dystryktów Seszeli, nie leżących na wyspie Mahé. Do dystryktu należą także sąsiednie wysepki The Sisters (East Sister Island i West Sister Island), Mary Anne Island, Felicite Island i Coco Island.

Wyspa Silhouette

Silhouette – wyspa w archipelagu Seszeli, w obrębie Wysp Wewnętrznych, na północny zachód od Mahé. Jej powierzchnia wynosi 20 km², co czyni ją trzecią największą wyspą kraju. Na stałe mieszka tu około 135 osób. Najwyższym wzniesieniem jest Mont Dauban (740 m n.p.m.) otoczony lasem deszczowym, będący siedliskiem endemicznego drzewa balsamowego.

Na Silhouette nie ma dróg, a przyroda zachowana jest tu w stosunkowo niezmienionym stanie. Wyspę zamieszkuje największe bogactwo gatunków fauny i flory na Oceanie Indyjskim. Rośnie na niej jeden z najbardziej zbitych lasów deszczowych na Oceanie Indyjskim. Przez wiele lat mieszkał tu pirat Jean Hodoul, który według miejscowych legend zakopał skarb w jednej ze szczelin skalnych na wyspie.

Wyspa Conception

Conception – jedna z wielu ciekawych i malowniczych wysepek na Oceanie Indyjskim, położona w grupie Wysp Wewnętrznych w Republice Seszeli, ok. 2 km na zachód od Mahé. Jej powierzchnia wynosi 0,603 km². Do lat 70. XX wiek istniała tu plantacja palmy kokosowej.

Conception jest współcześnie rezerwatem przyrody. Zamieszkuje ją kilka rzadkich gatunków ptaków, m.in. szlarnik seszelski (Zosterops modestus), pustułka seszelska (Falco araea), koralczyk czerwonogłowy ( Alectroenas pulcherrima) i synogarlica brunatna (Streptopelia picturata).