Meksyk - Geografia i informacje

Meksyk (oficjalna nazwa: Meksykańskie Stany Zjednoczone) - państwo położone w południowej części Ameryki Północnej, graniczące od północy z USA, a na południu z Gwatemalą i Belize. Od zachodu jego terytorium ograniczone jest wodami Oceanu Spokojnego, a od wschodu Zatoki Meksykańskiej i Morza Karaibskiego.

 

Geografia

Meksyk to trzeci, co do wielkości kraj Ameryki Łacińskiej i największy kraj Ameryki Środkowej.

Najważniejszym regionem jest Wyżyna Meksykańska. Jest ona otoczona przez trzy pasma górskie: Sierra Madre Zachodnią (na zachodzie), Sierra Madre Wschodnią (na wschodzie) oraz Kordylierę Wulkaniczną (na południu). Pasmo to zbudowane jest głównie z prekambryjskich łupków krystalicznych oraz z wapieni i piaskowca.

Na obszarze Kordyliery Wulkanicznej znajdują się potężne wulkany: Popocatépetl, Iztaccíhuatl (5286 m n.p.m.) i Toluca (4558 m n.p.m.).

Równina nad Zatoką Meksykańską rozpościera się na długości ponad 1400 km, począwszy od amerykańskiego stanu Teksas aż po wybrzeża Jukatanu. Charakterystyczne dla niej są laguny i rozległe nisko położone bagna.

Na południe od Wyżyny Meksykańskiej leży depresja Balsas, która swoją nazwę wzięła od największej rzeki tego regionu. Charakterystyczne dla niej są niewielkie wzgórza, które są poprzecinane wąwozami i parowami.

Na południu rozciągają się wysoko położone wyżyny i pasma górskie. Najważniejszym z nich jest stosunkowo niewysoka (2000–2400 m n.p.m.) Sierra Madre Południowa, graniczy ona z malowniczą „Riwierą Meksykańską” (m.in. Acapulco), która jest chętnie odwiedzana przez turystów.

Bogate w duże opady deszczu równiny nadbrzeżne, wyżyny Chiapas oraz południową część półwyspu Jukatan pokrywa gęsty las równikowy (selva). W jego skład wchodzą m.in. szerokolistne drzewa o różnych wysokościach, w tym palmy, cenione ze względu na twarde drewno odmiany Bocote, Chechen i Machichi, a na wybrzeżu mangry.

Na wschodnim wybrzeżu występują lasy kolczaste, zrzucające okresowo liście, i wiecznie zielone lasy podzwrotnikowe. Południowo-zachodnie wybrzeże porastają również suche lasy kolczaste.

W wilgotnych lasach południowego Meksyku żyją takie zwierzęta jak: małpy, tapiry, jaguary.

 

Klimat

Meksyk cechuje się dużą różnorodnością klimatyczną. Ponad połowa kraju znajduje się pod zwrotnikiem Raka. Temperatury latem kształtują się w tej części Meksyku na poziomie 13º - 36º C, a zimą od -1º do 23º C.

Natomiast południowa część kraju wraz z Zatoką Meksykańską (tutaj opady występują dość często) znajduje się pod wpływem klimatu podrównikowego wilgotnego. W tej części temperatura latem waha się w granicach 21º – 36º C, a zimą od 6º-24º C.

Pora deszczowa przypada na półrocze letnie. Okres od maja do października jest gorący i wilgotny, a najgorętsze i najbardziej wilgotne miesiące przypadają pomiędzy czerwcem i wrześniem.

Z kolei temperatura wody w Pacyfiku, Zatoce Kalifornijskiej oraz Zatoce Meksykańskiej nie spada nigdy poniżej 20 ºC, dlatego plażowanie jest możliwe przez cały rok.

Ludność

Meksyk jest największym pod względem populacji hiszpańskojęzycznym krajem świata. W Ameryce Łacińskiej pod względem liczby mieszkańców ustępuje jedynie Brazylii.

Ponad 60% mieszkańców Meksyku to Metysi, potomkowie białych, przede wszystkim Hiszpanów oraz rdzennej ludności indiańskiej. Ok. 30% to zachowujący kulturową tożsamość Indianie. Ludność biała stanowi ok. 9% populacji.

Język

Językiem urzędowym jest język hiszpański oraz 63 języki indiańskie, które posiadają status „języka narodowego” zagwarantowany przez Ogólną Ustawę Praw Językowych.

Historia

Meksyk to kraj o skomplikowanej historii, którego bolesne początki ze zmieszania indiańskiej i europejskiej krwi przebiegały w warunkach największego ludobójstwa w historii świata, zniszczenia pełnej splendoru cywilizacji oraz trwającej trzysta lat kolonizacji. Kraj, który zaledwie odzyskawszy niepodległość, traci najpierw połowę swego terytorium, a potem ekonomiczną suwerenność, co kładzie się cieniem na czasach współczesnych. Kraj przeżywający obce najazdy i wewnętrzne niepokoje z pogranicza walk bratobójczych, nękany okresami głodu, deszczowymi falami powodzi, regularnymi trzęsieniami ziemi, wybuchami wulkanów zalewającymi lawą skupiska miejskie, destrukcyjnymi atakami huraganów.

Paradoksalnie, wszystkie nieszczęścia i trudności wykształciły Meksykanów na naród, choć pełen blizn po zadawnionych ranach, to jednocześnie niezwykle pogodny, solidarny i wierny własnej tradycji. Ślady zaginionej i przetrwałej historii, te materialne, jak ruiny prehiszpańskich miast, perły kolonialnej świetności czy architektoniczne pomniki współczesności oraz niematerialne, jak choćby własna i niepowtarzalna tożsamość religijna.

W przypadku Meksyku można wyróżnić cztery epoki historii:

• Czasy Prehiszpańskie i Konkwista: od pojawienia się człowieka w tej części kontynentu amerykańskiego, poprzez imponujący rozwój cywilizacyjny i kulturowy, kulminujący dokonaniami Majów i Azteków, aż do przybycia w XVI wieku Hiszpanów.
• Czasy Kolonialne i Wojna o Niepodległość: od momentu zdobycia przez Korteza stolicy imperium Azteków, Tenochtitlan, w 1521 roku, poprzez stopniowe zdobywanie przez konkwistadorów nowych terenów i narzucanie podbitym narodom europejskiego sposobu życia, do końca Wojen Niepodległościowych.
• Meksyk Niepodległy i Rewolucja: poczynając od uzyskania niepodległości w 1821 roku, poprzez bolesny okres formowania poczucia tożsamości narodowej w XIX wieku, utratę połowy terytorium kraju, aż do Rewolucji Meksykańskiej z 1910 roku.
• Czasy Współczesne: od początku lat dwudziestych XX wieku, okres zaznaczony wykrwawieniem elit, bardzo silnymi wpływami polityki neokolonialnej, walkami politycznymi, ekonomicznymi wzlotami i upadkami związanymi z boomem naftowym, produkcyjnym, turystycznym, przystąpieniem Meksyku do NAFTA i począwszy od 2000 r. kontrowersjami wokół rządów Partii Akcji Narodowej (PAN).

Religia

Meksyk jest krajem bardzo jednolitym pod względem religijnym. Dominującym wyznaniem jest katolicyzm, stanowią oni około 82% społeczeństwa.

Podział wyznaniowy (dane z 2010 roku):

• katolicy – 82,7%,
• protestanci – 8,1% (zielonoświątkowcy, ewangeliczni, kalwini i adwentyści dnia siódmego),
• bezwyznaniowi – 4,7%,
• nieokreśleni – 2,7%,
• Świadkowie Jehowy – 1,4%,
• mormoni – 0,3%,
• inne religie – 0,2%.

Położenie geograficzne